Dzień dobry, mieszkam w Warszawie i piszę do Państwa, ponieważ mam kłopot z mieszkaniem, które do pewnego czasu było naszym domem rodzinnym, tj. mieszkali tutaj rodzice oraz moje rodzeństwo. Po rozwodzie rodziców mieszkanie zostało przepisane na brata i było to mieszkanie spółdzielcze, gdzie głównym lokatorem był ojciec. Po pewnym czasie brat skorzystał z ustawy o wykupie mieszkania na własność za grosze i w tej chwili jest jego właścicielem, ale nadmienię że on tutaj nie mieszka . Mieszkaniem zajmuję się ja wraz z rodziną (opłacanie rachunków) no i jest jeszcze mama. Mój problem jest taki, czy będę mogła się starać o swoją część mieszkania czyli o spłacenie mnie przez brata? Ponieważ zaczęły się psuć między nami relacje, a ja bym chciała wiedzieć czy mi się coś należy, gdyż jest to nasz dom rodzinny, a że ojciec na niego przepisał to tylko dlatego, że musiał na kogoś z nas, a w domu nas była trójka. Proszę o odpowiedz. Z góry dziękuję.

W opisanym przypadku posiada Pani prawo do zachowku. Zgodnie z kodeksem cywilnym prawo do zachowku przysługuje dzieciom,  małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy. Jeśli jest Pani trwale niezdolna do pracy lub małoletnia zachowek przysługuje w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by Pani przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Natomiast jeśli jest Pani osobą zdolną do pracy oraz pełnoletnia zachowek będzie przysługiwał w wysokości ½ przysługującego udziału spadkowego. Zatem jeśli nie otrzymała Pani należnego zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje Pani przeciwko bratu roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Nie ma również znaczenia fakt, że brat otrzymał majątek w formie darowizny. Zgodnie bowiem z kodeksem cywilnym jeżeli nie może Pani otrzymać należnego zachowku od brata który otrzymał od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, może Pani żądać sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże Pani brat jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Jeżeli brat sam jest uprawniony do zachowku, ponosi on odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek. Brat może zwolnić się z obowiązku zapłaty zachowku jedynie w sytuacji jeżeli odda Pani mieszkanie.