Kilka tygodni temu zadzwoniła do mnie przedstawicielka firmy zajmującej się reklamą w internecie i przedstawiła telefonicznie ofertę na zamieszczenie reklamy w książce telefonicznej. Zgodziłem się z treścią ogłoszenia, jednak oświadczyłem, iż podpiszę umowę pod warunkiem umieszczenia w niej informacji o braku jakichkolwiek powiązań firmy z moim byłym wspólnikiem. Ponieważ na przysłanym do mnie faxem zamówieniu nie było wspomnianej informacji nie podpisałem go. Po kilku dniach otrzymałem mailem umowę, a następnie fakturę za ogłoszenie. Na moje pytanie, na jakiej podstawie wystawiono fakturę skoro nie podpisałem zamówienia ani umowy, pracownik firmy zajmującej się reklamą w internecie, oświadczył, iż została ona wystawiona na podstawie „akceptacji słownej”. Firma zajmująca się reklamą w internecie, pomimo mojego monitu w rzeczonej sprawie i odmowy zapłacenia za fakturę, podtrzymuje swoje stanowisko. Twierdzi, iż umowa została zawarta, a ja powinienem uregulować zobowiązanie. Reklama mojej firmy została umieszczona w książce telefonicznej tej firmy.

Problem polega na tym, iż firma zajmująca się reklamą posługuje się jedynie wyrwaną z kontekstu zgodą na reklamę w ich wydawnictwie. Nie została przeanalizowana cała rozmowa telefoniczna ich przedstawiciela ze mną, a tylko „pasujący im” fragment. Warunki postawione przeze mnie podczas owej rozmowy nie zostały spełnione. Zatem uznaję, iż nie zgodziłem się na zawarcie umowy. Nie musiałem dotrzymać terminu wypowiedzenia umowy, gdyż nie spełniono moich oczekiwań.  Czy w zaistniałej sytuacji firma zajmująca się reklamą w internecie może domagać się zapłaty za wystawioną fakturę i czy może bez mojej zgody, gdyż moim zdaniem takiej nie było, umieścić reklamę mojej firmy w swoim wydawnictwie?

W opisanej przez Pana sytuacji mamy do czynienia z zawarciem umowy pod warunkiem Zgodnie z kodeksem cywilnym powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Umowa zawarta pod warunkiem jest ważna ale bezskuteczna do momentu spełnienia się zastrzeżonego warunku. Skutkuje to dla Pana tym, że nie jest Pan związany warunkami umowy dopóki zastrzeżony warunek się nie spełni. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 czerwca 2018 r. I CSK 531/17 słusznie wskazał, że dominujący pogląd doktryny uznaje warunek za składnik treści czynności prawnej (postanowienie), uzależniający jej skuteczność prawną od zdarzenia o wskazanym charakterze. Warunek ma znaczenie accidentale negotii i w „sensie technicznym” postać zastrzeżenia. Warunkowa czynność prawna skutkuje związaniem stron czynnością prawną dotąd, dopóki zdarzenie przyszłe i niepewne się nie ziści. Oznacza to, że oświadczenia stron są definitywne w chwili zawarcia umowy, tylko jej skuteczność zależna jest od spełnienia warunku. Ziszczenie się (lub nieziszczenie) zdarzenia, od tego momentu i bezpośrednio powoduje uzyskanie, zmianę lub utratę praw lub obowiązków (zobowiązań) przez strony umowy. Art. 89 k.c. przewiduje tylko jeden podział warunków – według kryterium skutków czynności prawnych – na zawieszające (ziszczenie się powoduje powstanie skutku) i rozwiązujące (ziszczenie się powoduje ustanie skutku). Warunek musi być oznaczony precyzyjnie.